/ Wiki / Circulair Inkopen

Circulair Inkopen

Zo min mogelijk afval. Daar streeft men naar in een circulaire economie, door producten, materialen en grondstoffen zo lang mogelijk te hergebruiken en hun waarde te behouden via recycling, reparatie en herontwerp. Dit betekent dat bij circulaire inkoopbeslissingen de hele levenscyclus van een product wordt meegenomen, van grondstofwinning tot hergebruik of recycling.

Circulair inkopen gaat verder dan alleen het kiezen voor ecologisch verantwoorde producten; het omvat een totale omschakeling in hoe organisaties aankopen doen. En het vereist nauwe samenwerking tussen alle stakeholders, leveranciers en producenten en liefst ook de overheid om de transitie van een lineaire naar een circulaire economie te stimuleren.

Stappenplan voor circulair inkopen

Om circulair inkopen succesvol te implementeren, kun je de volgende stappen doorlopen:

  1. Definieer circulaire economie voor jouw organisatie: Stel vast wat circulariteit betekent voor je bedrijf en integreer dit in je inkoopbeleid, zodat alle partijen duidelijke doelstellingen voor ogen hebben. Bijvoorbeeld: in de bouw kan dit betekenen dat materialen zoals staal, beton en hout worden hergebruikt of gerecycled in nieuwe bouwprojecten, in plaats van weggegooid te worden.
  2. Stel ambities op: Formuleer meetbare circulaire doelstellingen en start met kleine, haalbare projecten. Bijvoorbeeld: Een machinefabrikant kan als doel stellen om 30% van de metalen uit oude machines te hergebruiken voor nieuwe productie.
  3. Kies je productgroep: Selecteer productgroepen die geschikt zijn voor circulair inkopen, zoals producten ontworpen voor demontage of hergebruik. Bijvoorbeeld: Modulaire onderdelen van boorplatforms kunnen worden teruggenomen en ingezet op nieuwe locaties.
  4. Neem interne stakeholders mee: Betrek belanghebbenden vanaf het begin en benadruk de voordelen van circulair inkopen om samenwerking te bevorderen. Bijvoorbeeld: Een facility manager kan samenwerken met de IT-afdeling om circulair inkopen van kantoorapparatuur te stimuleren.
  5. Beïnvloed houding en gedrag: Organiseer trainingen en bewustwording om een cultuurverandering richting circulariteit te stimuleren. Bijvoorbeeld: een bouwbedrijf kan workshops organiseren over circulair bouwen voor haar personeel.
  6. Monitor de effecten: Gebruik indicatoren zoals CO2-reductie en materiaalhergebruik om de impact van circulaire projecten te meten. Bijvoorbeeld: Een fabrikant kan de levensduur van machines meten en rapporteren hoeveel onderdelen opnieuw zijn ingezet in nieuwe productie.

De ‘impact’ van circulair inkopen

Circulair inkopen is niet alleen een trend in duurzaamheidskringen, maar is inmiddels een noodzaak nu bedrijven zich moeten aanpassen aan de veranderde wereld.

Het is nauw verweven met de principes van de circulaire economie, die gericht is op het maximaliseren van de waarde en levensduur van producten en het minimaliseren van afval.

Samenwerking en innovatie

Samenwerking tussen ketenpartners, zoals leveranciers en afnemers, is essentieel om circulaire oplossingen te ontwikkelen. Door samen te werken, kunnen organisaties innovatieve oplossingen ontwikkelen die verder gaan dan traditionele inkoopmethoden. Dit kan zijn het ontwikkelen van retourlogistiek voor producten aan het einde van hun levenscyclus of het creëren van platforms voor het delen van hulpbronnen tussen bedrijven.

Bijvoorbeeld: Het ECOVADIS programma in de chemische industrie helpt door het delen van informatie over milieu-, sociale en bestuursnormen (ESG) tussen deelnemende bedrijven. Deze informatie kunnen ze vervolgens toepassen in hun bedrijfsvoering (o.m. door het beschikbaar stellen van ESG informatie over toeleveranciers).

De ‘impact’ op bedrijfsmodellen

Bij circulair inkopen draait het niet alleen om het selecteren van producten met een groen label. Nieuwe businessmodellen, zoals “Product-as-a-Service”, helpen bedrijven om circulariteit te bevorderen door producten te verhuren in plaats van te verkopen. Het vereist een fundamentele verschuiving in de manier waarop bedrijven denken over hun inkoop- en verkoopstrategieën.

Als we producten huren in plaats van kopen, dragen we de verantwoordelijkheid voor het beheer na gebruik over aan de leverancier. Toch blijft het onze verantwoordelijkheid om via duurzaam inkopen en goede governance te zorgen dat leveranciers voldoen aan ESG-normen (milieu, sociaal en bestuur). Dit zorgt ervoor dat zij op een verantwoorde manier omgaan met de levenscyclus van producten, wat bijdraagt aan een circulaire economie.

Economische voordelen

Naast de milieuvriendelijke aspecten biedt circulair inkopen ook economische voordelen. Door efficiënter gebruik van grondstoffen en het verminderen van afval kunnen bedrijven kosten besparen. Het verlengen van productlevenscycli kan bovendien leiden tot lagere operationele kosten. Ook opent het de deur naar nieuwe markten en businessmodellen, zoals product-as-a-service modellen, waarbij producten niet verkocht, maar verhuurd worden.

Risicomanagement

Circulair inkopen helpt bedrijven ook bij het managen van risico’s gerelateerd aan grondstoffenschaarste en fluctuerende prijzen. Het optimaliseren van de grondstoffenstroom door te versmallen (minder materiaal gebruiken), te verlengen (levensduur producten vergroten), en te sluiten (materiaalstromen hergebruiken), zorgt ervoor dat bedrijven hun grondstoffenrisico’s beter beheersen. Door minder afhankelijk te zijn van primaire grondstoffen en meer te vertrouwen op gerecyclede materialen, kunnen bedrijven zich beter beschermen tegen marktvolatiliteit en toekomstige grondstoffentekorten.

Bijvoorbeeld: Grondstoffen worden steeds schaarser. Door hergebruik van deze materialen, zoals lithium, worden bedrijven minder afhankelijk van import uit China.

Uitdagingen en kansen

Circulair inkopen biedt veel voordelen maar kent ook veel uitdagingen. Het vraagt een andere manier van denken en vaak moeten bestaande processen aangepast worden.  Het vereist inbedding in de gehele organisatie, niet alleen in de inkoopafdeling. Draagvlak binnen de gehele organisatie is vereist, te beginnen bij de top. Zo vergroot je de kans op een succesvolle switch naar circulair inkopen. Het vraagt ook om investering in nieuwe technologieën en training van medewerkers. Deze investeringen moeten wel leiden tot significante langetermijn voordelen, voor het bedrijf en op dus voor de hele maatschappij.

Circulaire inkoop in de toekomst

De toekomst van circulair inkopen ziet er veelbelovend uit, aangezien zowel bedrijven als overheden steeds meer nadruk leggen op duurzaamheid. Innovaties in materiaaltechnologie en productontwikkeling maken het mogelijk om steeds meer producten en grondstoffen circulair te gebruiken. Bedrijven kunnen profiteren van het groeiende aanbod van circulaire producten en diensten en kunnen zich onderscheiden door een sterke focus op duurzame bedrijfsmodellen.

Het implementeren van circulaire inkoop kan echter tijd kosten, omdat het vraagt om een verandering in bedrijfsprocessen en samenwerking met diverse stakeholders. Toch is het duidelijk dat circulair inkopen een cruciaal onderdeel is van de toekomstbestendige bedrijfsvoering en de overgang naar een circulaire economie.

Veelgestelde vragen over circulair inkopen​

Begin met een grondige analyse van uw huidige inkoopprocessen en leveranciersketen. Identificeer kansen voor het gebruik van gerecyclede of hernieuwbare materialen, en overweeg producten die aan het einde van hun levensduur gemakkelijk te recyclen zijn. Training en bewustwording binnen uw organisatie zijn cruciaal om een mentaliteitsverandering te bewerkstelligen.

Circulair inkopen draagt bij aan duurzaamheid door het verminderen van afval en het efficiënt gebruiken van hulpbronnen. Tegelijkertijd kan het kosten besparen door minder afhankelijk te zijn van primaire grondstoffen en door het verminderen van afvalverwerkingskosten. Nieuwe businessmodellen, zoals product-as-a-service, kunnen zorgen voor continue inkomstenstromen en klantloyaliteit verhogen.

Voorbeelden zijn meubels ontworpen voor demontage en hergebruik, elektronica met modulaire onderdelen die gemakkelijk te vervangen of upgraden zijn, en kleding gemaakt van gerecyclede materialen. Het concept strekt zich uit tot verpakkingsmaterialen die herbruikbaar of biologisch afbreekbaar zijn.

Het meten van de impact kan via verschillende indicatoren, zoals de vermindering van CO2-uitstoot, afvalreductie, en het gebruik van hernieuwbare materialen. Bedrijven kunnen ook rapporteren over kostenbesparingen door efficiënter grondstofgebruik en afvalmanagement.

Technologie speelt een sleutelrol in circulair inkopen. Geavanceerde dataverwerking en AI kunnen helpen bij het analyseren van leveranciersketens en het identificeren van kansen voor circulariteit. Daarnaast kunnen digitale platforms de deeleconomie ondersteunen, waardoor bedrijven hulpbronnen efficiënter kunnen delen.

Een van de grootste uitdagingen is het veranderen van de traditionele mindset en bedrijfscultuur. Daarnaast kunnen initiële kosten voor het aanpassen van processen en het investeren in nieuwe technologieën een hindernis vormen. Echter, de langetermijnvoordelen kunnen deze investeringen ruimschoots compenseren.

Circulair inkopen vereist vaak nauwere samenwerking met leveranciers om te zorgen voor terugname, recycling, of hergebruik van producten. Dit kan leiden tot langdurige partnerships, waarbij leveranciers meer worden gezien als strategische partners dan als louter verkopers.

Ja, hoewel de specifieke toepassing kan variëren per industrie. Elke sector, van productie tot diensten, kan principes van circulair inkopen toepassen om hun impact op het milieu te verminderen en efficiëntie te verhogen.

Regeringen kunnen circulair inkopen stimuleren door regelgeving, het verstrekken van subsidies voor circulaire projecten, en door zelf circulair in te kopen. Beleid kan ook gericht zijn op het bevorderen van onderzoek en ontwikkeling op het gebied van circulaire technologieën en processen.

Circulair inkopen is een dynamisch en veelomvattend concept dat de potentie heeft om de manier waarop bedrijven opereren te transformeren. Door in te zetten op circulair inkopen, kunnen organisaties niet alleen bijdragen aan een duurzamere wereld, maar ook profiteren van economische voordelen en innovatie stimuleren.

Bij circulaire inkoop is een succesvolle implementatie afhankelijk van meerdere factoren, waaronder de samenwerking met leveranciers, de ondersteuning vanuit het management, en de integratie van circulaire doelstellingen in het gehele inkoopproces. Het gebruik van circulaire grondstoffen en herbruikbare materialen speelt een cruciale rol. Daarnaast is het essentieel om gebruik te maken van de juiste tools en kennis, zoals de Wegwijzer Circulair en de Kenniskaart Circulaire Economie, om de beste circulaire oplossingen te identificeren en te implementeren.

De Nederlandse overheid stimuleert circulaire inkoop via verschillende programma’s en initiatieven, zoals de Green Deal Circulair Inkopen en het Circular Economy Action Plan. Deze initiatieven bieden richtlijnen en ondersteuning aan bedrijven en overheden die circulaire inkoop willen omarmen. Daarnaast bevorderen organisaties zoals het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Unie van Waterschappen circulaire economie door samenwerking met publieke en private sectoren, en door het aanbieden van financiële en juridische hulpmiddelen.

Publieke organisaties, zoals gemeenten en decentrale overheden, hebben een voorbeeldfunctie in het stimuleren van circulair inkopen. Door zelf circulair in te kopen, kunnen zij een beweging in gang zetten die andere organisaties inspireert om hetzelfde te doen. Gemeenten zoals Leeuwarden en verschillende Friese gemeentes hebben bijvoorbeeld circulaire inkooptrajecten opgezet die bijdragen aan het verminderen van primaire grondstoffengebruik en het stimuleren van nieuwe circulaire verdienmodellen.

Innovatieve circulaire businessmodellen richten zich op het maximaliseren van de levensduur van producten en het minimaliseren van afval. Voorbeelden zijn het Product-as-a-Service model, waarbij producten zoals elektronica worden verhuurd in plaats van verkocht, en het Circulair Ketensamenwerking model, waarbij bedrijven samenwerken om grondstoffen herinzetbaar te maken. Dit leidt tot een duurzame en efficiënte productie en consumptie, en sluit aan bij de bredere strategieën van de Circular Economy.

De impact van circulair inkopen kan worden gemeten aan de hand van verschillende indicatoren zoals de vermindering van CO2-uitstoot, afvalreductie, en het gebruik van hernieuwbare of herinzetbare grondstoffen. Bedrijven kunnen gebruik maken van raamwerken voor impactmeting, zoals de Raamwerk voor Impactmeting van de Sociaal-Economische Raad (SER), om de economische en ecologische voordelen van circulair inkopen in kaart te brengen.

Financiële instellingen zoals ABN AMRO ondersteunen circulaire inkoop door financieringsmogelijkheden te bieden voor projecten die bijdragen aan de circulaire economie. Dit omvat investeringen in nieuwe technologieën en circulaire businessmodellen. Daarnaast biedt ABN AMRO kennis en netwerken aan bedrijven die zich willen richten op circulaire economiepraktijken, wat kan helpen om circulaire initiatieven te versnellen en op te schalen.

25+ Jaar

Actief in inkoop in industrie

Inkoopvacatures

vanaf €60 000​ per jaar

Verlaag Total Cost of Ownership (TCO) met de Kraljic Matrix​

FREE WHITEPAPER

Verlaag Total Cost of Ownership (TCO) met de Kraljic Matrix
Whitepaper: TCO-KraljicMatrix [NL]

Inkoop kennis

Vind onze gratis whitepapers en kennis over technisch inkopen. Ontsluit inzichten in inkoop met xentys. Ontdek whitepapers en expertise op het gebied van technisch inkopen om uw carrière of bedrijfsstrategieën te verbeteren.

750+

Inkopers geplaatst

Hoe werkt een open sollicitatie bij xentys?

Door het insturen van een open sollicitatie wordt je op de hoogte gehouden van onze actuale vacatures en kunnen we je banderen als we een passende vacature voor je hebben.

Hoe te beginnen?

1.

Zorg er eerst voor dat in jouw CV al jouw relevante vaardigheden, kwalificaties en ervaring beknopt zijn weergeven.

2.

Vervolgens dien je de open sollicitatie bij ons in via het formulier hiernaast. Je kunt dan een telefoontje krijgen van een van onze recruitment specialisten.

3.

Blijf vooral ook geduldig, want het vinden van de passende vacature kan even duren.

4.

Bij xentys willen wij je informeren over de vacature die bij jou past.

Wat een open sollicitatie bij xentys jou kan brengen

Wil je inkoop vacatures op maat ontvangen of zie je liever een algemeen overzicht van alle vacatures? Bij xentys zorgen we voor een individuele aanpak. We organiseren een gesprek met één van onze specialisten om een goed beeld te krijgen van jouw capaciteiten, kwalificaties en voorkeuren voordat we je aan een werkgever of opdrachtgever voorstellen.

Scroll naar boven